Tóm tắt
Nghiên cứu mới tại Đại học Edith Cowan (ECU) đã chỉ ra rằng, việc tiêu thụ các loại rau họ cải như bông cải xanh và cải xoăn giúp giảm huyết áp tốt hơn so với các loại rau củ khác như cà rốt, khoai tây và bí đỏ. Những loại rau này chứa các hợp chất đặc biệt, chẳng hạn như glucosinolates, có khả năng giảm huyết áp và tiềm năng làm giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
1. Giới thiệu
Huyết áp cao là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến các bệnh tim mạch. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 1,28 tỷ người trưởng thành trên toàn thế giới mắc chứng tăng huyết áp. Việc kiểm soát huyết áp thông qua chế độ ăn uống là một trong những phương pháp hiệu quả, được khuyến cáo bởi nhiều chuyên gia dinh dưỡng và y học.
Trong những năm gần đây, các nghiên cứu về rau củ và lợi ích sức khỏe tim mạch đã được chú trọng hơn. Trong đó, rau họ cải (Cruciferous vegetables) nổi bật với nhiều lợi ích, không chỉ về giảm huyết áp mà còn bảo vệ hệ tim mạch khỏi nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng. Nghiên cứu mới của Đại học Edith Cowan đã bổ sung thêm nhiều bằng chứng quan trọng, củng cố vai trò của loại rau này trong chế độ ăn uống lành mạnh.
2. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu này được thực hiện bởi các nhà khoa học tại ECU trong một thử nghiệm ngẫu nhiên, đối chứng, chéo. Các đối tượng nghiên cứu là những người trưởng thành trung niên và cao tuổi tại Úc, có mức huyết áp hơi cao. Quá trình nghiên cứu được chia thành hai giai đoạn can thiệp chế độ ăn uống, mỗi giai đoạn kéo dài hai tuần, và cách nhau bởi một khoảng thời gian hai tuần không can thiệp để các đối tượng quay lại chế độ ăn bình thường.
Trong giai đoạn đầu, các đối tượng tiêu thụ bốn khẩu phần rau họ cải mỗi ngày dưới dạng súp. Giai đoạn thứ hai, họ tiêu thụ các loại rau củ như cà rốt, khoai tây và bí đỏ, cũng dưới dạng súp. Mức huyết áp của họ được đo liên tục trong 24 giờ trước và sau mỗi giai đoạn can thiệp.
3. Kết quả và thảo luận
Kết quả cho thấy, nhóm tiêu thụ rau họ cải có mức giảm huyết áp trung bình là 2.5 mmHg, so với nhóm tiêu thụ rau củ khác. Con số này tuy nhỏ nhưng có ý nghĩa quan trọng, vì một sự giảm huyết áp nhỏ như vậy có thể giảm nguy cơ mắc các cơn đau tim hoặc đột quỵ khoảng 5%.
Cơ chế chính để giải thích kết quả này là sự hiện diện của các hợp chất glucosinolates trong rau họ cải. Glucosinolates là các hợp chất lưu huỳnh, khi vào cơ thể, chúng sẽ chuyển hóa thành isothiocyanates, có khả năng ngăn ngừa sự hình thành các mảng bám trong động mạch, từ đó giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và hạ huyết áp.
Ngoài glucosinolates, các loại rau họ cải còn chứa nhiều dưỡng chất khác có lợi cho sức khỏe tim mạch như nitrate và vitamin K. Nitrate trong rau giúp tăng cường sự giãn nở của mạch máu, cải thiện lưu thông máu và giúp giảm áp lực lên thành mạch. Vitamin K có vai trò quan trọng trong quá trình đông máu và duy trì sức khỏe của các động mạch.
Nghiên cứu này còn cung cấp thêm dữ liệu để củng cố các kết quả từ các nghiên cứu quan sát trước đây về mối quan hệ giữa rau họ cải và sức khỏe tim mạch. Một nghiên cứu khác của Blekkenhorst và cộng sự (2020) cũng đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ nhiều rau họ cải có liên quan mật thiết đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim và các bệnh liên quan đến huyết áp【DOI: 10.3390/nu12051357】.
4. Ứng dụng thực tế
Việc áp dụng kết quả này vào đời sống hàng ngày là hoàn toàn khả thi. Để đạt được hiệu quả giảm huyết áp như trong nghiên cứu, người tiêu dùng nên bổ sung ít nhất bốn khẩu phần rau họ cải mỗi ngày. Các loại rau họ cải phổ biến bao gồm bông cải xanh, cải xoăn, cải bắp, và súp lơ.
Một khẩu phần rau có thể bao gồm 1/2 chén bông cải xanh hấp hoặc 1 chén súp lơ. Những món ăn này không chỉ giúp giảm huyết áp mà còn cung cấp nhiều dưỡng chất khác tốt cho sức khỏe tổng thể, chẳng hạn như chất xơ, giúp kiểm soát cân nặng và giảm cholesterol.
5. Thách thức và giải pháp
Tuy nhiên, việc tiêu thụ rau họ cải vẫn còn một số thách thức. Một nghiên cứu tại Úc cho thấy, chỉ có dưới 1/15 người trưởng thành tại nước này đáp ứng được khuyến cáo về lượng rau cần tiêu thụ hàng ngày. Nguyên nhân có thể do khẩu vị, giá cả hoặc thói quen ăn uống chưa hợp lý.
Giải pháp được các chuyên gia dinh dưỡng đề xuất bao gồm việc kết hợp rau họ cải vào các món ăn hàng ngày một cách sáng tạo, chẳng hạn như chế biến thành súp, xào hoặc nướng. Đối với những người không quen ăn rau sống, việc bổ sung rau họ cải vào các món súp hay salad có thể là một bước khởi đầu tốt.
6. Kết luận
Nghiên cứu của Đại học Edith Cowan đã mang lại thêm bằng chứng về lợi ích của rau họ cải đối với sức khỏe tim mạch, đặc biệt trong việc kiểm soát huyết áp. Với lượng dưỡng chất phong phú, bao gồm glucosinolates, nitrate, và vitamin K, rau họ cải không chỉ giúp giảm huyết áp mà còn giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch nghiêm trọng.
Việc bổ sung rau họ cải vào chế độ ăn hàng ngày là một trong những phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả để duy trì sức khỏe tim mạch. Điều này càng quan trọng hơn khi tỷ lệ mắc các bệnh về tim mạch và huyết áp ngày càng gia tăng trên toàn thế giới.
Chú thích thuật ngữ:
- Glucosinolates: Hợp chất chứa lưu huỳnh được tìm thấy chủ yếu trong rau họ cải, có khả năng chuyển hóa thành isothiocyanates, giúp ngăn ngừa xơ vữa động mạch.
- Isothiocyanates: Hợp chất được chuyển hóa từ glucosinolates, có tác dụng chống oxy hóa và ngăn ngừa các bệnh liên quan đến tim mạch.
- Nitrate: Hợp chất có trong một số loại rau, giúp giãn mạch và cải thiện lưu thông máu.
- Vitamin K: Loại vitamin giúp duy trì quá trình đông máu và sức khỏe của động mạch.
- Hypertension: Tăng huyết áp, một tình trạng mà máu tạo áp lực quá lớn lên thành mạch, gây nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
Tài liệu tham khảo:
Connolly, E. L., Liu, A. H., Radavelli-Bagatini, S., et al. (2024). Cruciferous vegetables lower blood pressure in adults with mildly elevated blood pressure in a randomized, controlled, crossover trial: the VEgetableS for vaScular hEaLth (VESSEL) study. BMC Medicine. DOI: 10.1186/s12916-024-03577-8.